Mάθετε τι αγοράζετε

Στο ράφι δεν πρέπει να κοιτάμε μόνο την ταμπέλα με τη τιμή αλλά και την ετικέτα κάθε προϊόντος. Συστατικά τροφίμων, πιστοποίηση ή όχι, επικινδυνότητα ουσιών, υλικά κατασκευής ρούχων και υποδημάτων, ενεργειακή απόδοση συσκευών, πρέπει να ελεγχθούν πριν την επιλογή. Και βέβαια, αν δεν υπάρχουν κάποιες βασικές πληροφορίες στην ελληνική γλώσσα (όπως υποχρεούνται βάσει νόμου) καλό είναι να αγοράσουμε ένα άλλο προϊόν.

Σχεδόν όλα τα προϊόντα που παράγονται ή διακινούνται στην Ε.Ε., φέρουν κάποιου είδους ετικέτα (σήμανση ή επισήμανση). Οι ετικέτες αυτές πρέπει να υπάρχουν στα ελληνικά και να αναγράφουν διάφορες χρήσιμες πληροφορίες με εμφανή και ευανάγνωστο τρόπο. Ο καταναλωτής μπορεί να μάθει αν το προϊόν είναι πιστοποιημένο, βιολογικής γεωργίας, τη δυνατότητα επιστροφής της συσκευασίας, αν είναι ανακυκλώσιμη, την περιεκτικότητα κάθε τροφίμου σε βιταμίνες, την επικινδυνότητα των συστατικών κλπ.

Σε τι χρησιμεύουν οι ετικέτες; Ο στόχος είναι διπλός σύμφωνα με την Κομισιόν:

- Διασφάλιση της ενημέρωσης και της προστασίας των καταναλωτών καθώς και της σωματικής τους ακεραιότητας. Οι ετικέτες πρέπει να αναγράφουν όλες τις πληροφορίες που απαιτούνται για υπεύθυνη και ασφαλή κατανάλωση: ποσότητα, σύνθεση και ουσιώδη χαρακτηριστικά όπως αυτά που αφορούν την ασφάλεια. Οι απαιτούμενες πληροφορίες διαφέρουν ανάλογα με το προϊόν.

- Διασφάλιση του θεμιτού ανταγωνισμού ανάμεσα στους παραγωγούς. Οι καταναλωτές πρέπει να έχουν τις πληροφορίες που χρειάζονται ώστε να μπορούν να επιλέξουν μεταξύ ομοειδών προϊόντων.

Ποιες υποχρεώσεις επιβάλλονται όσον αφορά τις ετικέτες;

Τα στοιχεία που αναγράφονται στις ετικέτες πρέπει να είναι εμφανή, ευανάγνωστα και να μην συγχέονται με διαφημιστικά μηνύματα. Πρέπει να είναι γραμμένα στην επίσημη γλώσσα της χώρας στην αγορά της οποίας διατίθεται το προϊόν.

Αρχικά, η ετικέτα δεν πρέπει να έχει τέτοια μορφή ώστε να παρασύρει τον καταναλωτή κάνοντάς τον να πιστέψει ότι πρόκειται για πιστοποιητικό ποιότητας. Ωστόσο, στην πράξη, αυτός ο κανόνας συχνά καταπατάται, ιδίως μέσω της συμπερίληψης στην ετικέτα -με πρωτοβουλία του κατασκευαστή ή του προμηθευτή- ορισμένων εικονογραμμάτων που δηλώνουν συγκεκριμένες ιδιότητες του προϊόντος ή της υπηρεσίας.

Στη συσκευασία τυποποιημένων προϊόντων πρέπει υποχρεωτικά να αναγράφεται η επωνυμία και τα στοιχεία του κατασκευαστή ή του διανομέα, για να μπορούν οι καταναλωτές να τον εντοπίσουν σε περίπτωση προβλήματος. Επίσης αναγράφονται, υποχρεωτικά, το είδος και η ποσότητα του προϊόντος, τα σύμβολα των κινδύνων, οι κίνδυνοι για την υγεία και το περιβάλλον, τα μέτρα προφύλαξης, οι οδηγίες χρήσης και τυχόν προειδοποιήσεις για κινδύνους που ενέχει η χρήση αυτών των προϊόντων.

Υπάρχουν κάποιες κατηγορίες προϊόντων, για τις οποίες προβλέπεται διαφορετική σήμανση. Ποιες είναι αυτές;

- Τρόφιμα. Εκτός από τα υποχρεωτικώς αναγραφόμενα στοιχεία που προβλέπονται για όλα τα προϊόντα, οι ετικέτες των τροφίμων πρέπει να αναγράφουν επιπλέον: κατάλογο των συστατικών και των επιμέρους ποσοτήτων τους με προκαθορισμένη σειρά (από το συστατικό με τη μεγαλύτερη ποσότητα ως αυτό με τη μικρότερη ποσότητα), το καθαρό βάρος, την ημερομηνία λήξης, την ημερομηνία μέχρι την οποία επιτρέπεται η κατανάλωση, τις απαιτούμενες συνθήκες διατήρησης και χρήσης, προέλευση και ενδεχομένως την περιεκτικότητα σε οινόπνευμα.
- Φάρμακα για ανθρώπινη χρήση. Η εξωτερική συσκευασία πρέπει να αναγράφει το όνομα του φαρμάκου, τις δραστικές ουσίες που περιέχει και σε τι ποσοστό, τη φαρμακοτεχνική μορφή του, το βάρος, τον όγκο ή τον αριθμό των δόσεων που περιέχει η συσκευασία, τον τρόπο χορήγησης και την ημερομηνία λήξης. Το εσωκλειόμενο φυλλάδιο πρέπει να περιέχει οπωσδήποτε πληροφορίες σχετικά με τις ενδείξεις και τις αντενδείξεις του φαρμάκου, τις προφυλάξεις κατά τη χρήση, τις ανεπιθύμητες ενέργειες και τυχόν ειδικές προειδοποιήσεις, όπως αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα.
- Τα επικίνδυνα προϊόντα. Υπόκεινται σε ιδιαιτέρως αυστηρή νομοθεσία. Η ετικέτα τους πρέπει να κατονομάζει τα συστατικά τους, να αναφέρει την προέλευσή τους, να επισημαίνει τυχόν ιδιαίτερους κινδύνους καθώς και την (τις) κατηγορία(-ες) των λοιπών κινδύνων που ενέχουν. Οι εν λόγω κίνδυνοι υποδηλώνονται μέσω διαφόρων συμβόλων, τα οποία είναι μαύρα σε πορτοκαλί φόντο. Αυτά τα σύμβολα είναι κοινά σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση.
- Τα υπόλοιπα προϊόντα πρέπει να αναγράφουν συγκεκριμένες πληροφορίες στις ετικέτες τους: Οι ετικέτες των καλλυντικών πρέπει υποχρεωτικά να αναγράφουν σειρά πληροφοριών (προφυλάξεις κατά τη χρήση, συστατικά κλπ.). Τα προϊόντα του κλάδου της υφαντουργίας πρέπει να φέρουν ετικέτα με τη σύνθεση τους ανάλογα με το είδος των ινών που χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή τους. Οι οικιακές συσκευές πρέπει να συνοδεύονται από πληροφορίες σχετικά με την κατανάλωση ενέργειας (ετικέτα ενεργειακής αποδοτικότητας). Τα καινούρια αυτοκίνητα πρέπει να συνοδεύονται από πληροφορίες σχετικά με την κατανάλωση καυσίμου και τις εκπομπές CO2 (ετικέτα CO2). Τα παπούτσια πρέπει να φέρουν πληροφορίες σχετικά με το υλικό από το οποίο είναι κατασκευασμένη η εξωτερική και η εσωτερική επένδυσή τους, ο πάτος και η σόλα.
Ποιες επιπλέον πληροφορίες μπορεί να περιέχει η ετικέτα; Οι ετικέτες μπορεί να περιέχουν και άλλες πληροφορίες είτε με μορφή κειμένου είτε με τη μορφή εικονογράμματος: Τα σήματα (π.χ. προϊόντος βιολογικής γεωργίας), το σήμα συμμόρφωσης ΕΚ, διάφορες ενδείξεις όπως η δυνατότητα επιστροφής της συσκευασίας, αν είναι ανακυκλώσιμη κ.ο.κ, λογότυποι διάφορων πιστοποιήσεων όπως ΠΟΠ.
Τέλος, εκτός από τα στοιχεία η αναγραφή των οποίων επιβάλλεται από τη νομοθεσία, οι ετικέτες περιέχουν επίσης πληθώρα εμπορικών πληροφοριών διαφημιστικού χαρακτήρα: σλόγκαν, εικονογράμματα κλπ.

[Πηγή:www.capital.gr]